งานนิติการเป็นงานที่มีการแบ่งส่วนราชการในสำนักงานอธิการบดี ตามมติที่ประชุมคณะกรรมการบริหาร (ก.บ.) ครั้งที่ ๑๐/๒๕๖๑ เมื่อวันที่ ๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๑ มีมติการพิจารณาเห็นควรยกระดับงานนิติการเป็น “กองนิติการ” เนื่องจากภารกิจด้านกฎหมายในมหาวิทยาลัย มีความสำคัญที่ทำให้เกิดภาพลักษณ์ที่ดีด้านการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลและการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดีของมหาวิทยาลัย ประกอบกับนโยบายของรัฐได้ให้ความสำคัญต่อหน่วยงานทุกส่วนงานราชการควรปฏิบัติงานภายใต้หลักกฎหมายประเทศและสากลอันเป็นการส่งผลให้สะท้อนถึงการสนับสนุนประเทศเข้าสู่พันธกรณีระหว่างประเทศ ยุทธศาสตร์ชาติ ยุทธศาสตร์จังหวัด ยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัย องค์ประกอบ ตัวชี้วัด ด้านมาตรฐานของกฎหมายตามหลักธรรมาภิบาลและมาตรฐานอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
มหาวิทยาลัยมีการปรับโครงสร้างหน่วยงานตามภารกิจของมหาวิทยาลัยรองรับภารกิจหลักที่ขยายตัวของภาระงานที่เพิ่มมากขึ้นทันต่อการเปลี่ยนแปลงสภาวการณ์ปัจจุบันอย่างรวดเร็ว กองนิติการ ได้พิจารณาภารกิจงานด้านกฎหมายนั้นถือว่าเป็นภารกิจหลักที่มีความสำคัญต่อการรองรับการส่งเสริมหลักการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดีและหลักธรรมาภิบาล ความโปร่งใส ความเป็นธรรม การผดุงไว้ซึ่งความยุติธรรมและรักษาไว้ซึ่งผลประโยชน์ของทางราชการ การต่อต้านการทุจริตและการคอรัปชั่นในมหาวิทยาลัย เสมือนเป็นองค์การกลางที่ส่งเสริมการสร้างความเสถียรภาพและความมั่นคงของมหาวิทยาลัยต่อการปฏิบัติงานเป็นไปตามระเบียบและกฎหมายอย่างเคร่งครัด ดังนั้น การทำหน้าที่ กลั่นกรองกฎหมาย การเสนอความเห็นทางข้อกฎหมาย การพัฒนากฎหมายในกระบวนการยุติธรรม การวิจัยและนวัตกรรมกฎหมายของมหาวิทยาลัยอย่างแท้จริงนั้นทำให้สามารถสนับสนุนข้อมูลอันเป็นประโยชน์เพื่อประกอบการพิจารณาใช้ดุลยพินิจอย่างเหมาะสมและสุจริตของผู้บริหาร ผู้ปฏิบัติงาน ได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล ลดความเสี่ยงการเกิดข้อพิพาทในองค์การ ยกระดับความมั่นคงและเสถียรภาพของมหาวิทยาลัยอย่างผาสุกร่วมกัน จึงทำให้หน่วยงานด้านกฎหมายจำเป็นต้องปรับองค์การตาม บทบาท และภารกิจของหน่วยงานและผู้ปฏิบัติงานด้านกฎหมายแบบมืออาชีพ
คณะผู้จัดทำหวังว่าการจัดตั้งกองนิติการดังกล่าวจะเป็นประโยชน์รองรับการผดุงไว้ซึ่งความยุติธรรมและภาพลักษณ์ที่ดีของมหาวิทยาลัยต่อสาธารณชน อีกทั้งเป็นการแสดงถึงเจตนารมณ์อันสอดคล้อง ตามหลักธรรมาภิบาลของพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี การเสนอข้อมูลโครงการจัดตั้งกองนิติการฉบับนี้ เพื่อให้คณะกรรมการบริหาร คณะกรรมการสภามหาวิทยาลัย ได้พิจารณาขอความเห็นชอบในการจัดตั้งกองนิติการ อันเป็นหน่วยงานที่ สอดคล้องตามเจตนารมณ์พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยราชภัฏ พ.ศ.๒๕๔๗ มาตรา ๑๐ วรรคสอง โดยอาศัยอำนาจและหน้าที่ของสภามหาวิทยาลัยที่กำหนดไว้ในมาตรา ๑๘ (๕) อันส่งผลดีต่อมหาวิทยาลัยในการดำเนินงานให้มีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผลแก่ทางราชการ
เหตุผลและความจำเป็น
การแบ่งส่วนราชการในสำนักงานอธิการบดี จะพิจารณาจากลบบาท หน้าที่ และภารกิจหลักอันสำคัญและความรับผิดชอบ กองนิติการ สำนักงานอธิการบดี เดิมได้ดำเนินงานภายใต้ชื่อ ศูนย์นิติการ สังกัดสำนักงานอธิการบดีตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๕๑ จากนั้นรัฐบาลมีคำสั่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ที่ ๓๙/๒๕๕๙ เรื่อง การจัดระเบียบและแก้ไขปัญหาธรรมาภิบาลในสถาบันอุดมศึกษา สั่ง ณ วันที่ ๑๒ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๙ ต่อมาปัจจุบันเป็นหน่วยงานสายสนับสนุนด้านกฎหมายมหาวิทยาลัย สังกัดสำนักงานอธิการบดีตามมติที่ประชุมคณะกรรมการบริหาร (ก.บ.) ครั้งที่ ๑๐/๒๕๖๑ เมื่อวันที่ ๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๑ มีมติการพิจารณาเห็นควรยกระดับงานนิติการเป็น “กองนิติการ” เนื่องจากภารกิจด้านกฎหมายในมหาวิทยาลัยมีความสำคัญที่ทำให้เกิดภาพลักษณ์ที่ดีด้านการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลและการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดีของมหาวิทยาลัย ประกอบกับนโยบายของรัฐได้ให้ความสำคัญต่อหน่วยงานทุกส่วนงานราชการควรปฏิบัติงานภายใต้หลักกฎหมายประเทศและสากลอันเป็นการส่งผลให้สะท้อนถึงการสนับสนุนประเทศเข้าสู่พันธกรณีระหว่างประเทศ ตัวชี้วัด ด้านมาตรฐานองค์การตามหลักธรรมาภิบาลร่วมกัน
ด้วยงานนิติการมีหน้าที่ในการดำเนินงานเกี่ยวกับงานด้านกฎหมาย การออกกฎ ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศ คำสั่ง แบบแผนของทางราชการ โดยยึดหลักกฎหมายในการดำเนินงานตามหลักกฎหมายรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย หลักกฎหมายทางปกครอง หลักกฎหมายทางแพ่ง หลักกฎหมายทางอาญา หลักกฎหมายว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต สอดคล้องตามมติคณะรัฐมนตรี หรือนโยบายของทางราชการที่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัย จนกระทั่งพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๗ มีผลบังคับใช้ และให้สภามหาวิทยาลัยมีอำนาจดำเนินการในเรื่องต่างๆ เช่น การออกข้อบังคับตามพระราชบัญญัติ ระเบียบ ข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๗ และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๕๑ ทำให้ภาระหน้าที่ของมหาวิทยาลัยในด้านกฎหมายและงานนิติการมีปริมาณมาก หลากหลาย ประกอบกับหน่วยงานระดับคณะ ภาควิชา สำนัก สถาบันและกอง ในสังกัดมหาวิทยาลัย ทั้งส่วนราชการและส่วนงานภายในต่าง ๆ มีปัญหายุ่งยาก ซับซ้อน ในการปฏิบัติงาน ตลอดจนถึงการตีความกฎหมาย กฎ ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศ คำสั่ง ที่ต้องใช้ในการปฏิบัติงานของส่วนงานต่างๆ ไม่สามารถปฏิบัติหรือตัดสินใจดำเนินการได้ ทำให้มีการส่งเรื่องหรือขอรับบริการการให้คำปรึกษาให้มหาวิทยาลัยพิจารณา หรือแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับกฎหมายนั้น อีกทั้งมหาวิทยาลัยยังตระหนักและเห็นว่าเรื่องเกี่ยวกับวินัย การอุทธรณ์และร้องทุกข์ การร้องเรียน และการให้บุคลากรที่ได้กระทำความผิด ประพฤติมิชอบ จนก่อเกิดการกระทำความผิดฐานทุจริตต่อหน้าที่ทางราชการอันอาจเกิดจากความไม่รู้กฎหมาย ไม่เข้าใจกฎหมายต่อการปฏิบัติหน้าที่อย่างแท้จริง ส่งผลให้เกิดข้อพิพาททางปกครองมากขึ้นในมหาวิทยาลัยจนกระทั้งขยายสู่วงกว้างในกระบวนการยุติธรรมทั้งทางปกครอง กระบวนการยุติธรรมทางแพ่งและละเมิด กระบวนการยุติธรรมทางอาญา ถึงชั้นศาลปกครอง ศาลแพ่ง ศาลอาญา ศาลอาญาทุจริต อันสร้างความเสียหายต่อทางราชการเป็นอันมาก การออกจากราชการและหรือการกระทำความผิดวินัยของบุคลากรหลายระดับทั้งระดับผู้บริหารและผู้ปฏิบัติงาน การดำเนินการและปฏิบัติการดังกล่าวจึงต้องใช้ตัวบท กฎหมาย การตีความกฎหมาย ที่ต้องพิจารณาใช้ดุลยพินิจอย่างระมัดระวัง รอบคอบ ประสานงานผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านกฎหมายมาดำเนินการ กระบวนการติดต่อ ประสานงานหน่วยงานภายนอกในกระบวนการยุติธรรม เช่น สถานีตำรวจ สำนักงานอัยการ สถาบันอนุญาโตตุลาการ สำนักงานบังคับคดี ศาลปกครอง ศาลแพ่ง ศาลอาญา ศาลอาญาทุจริต สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) กระทรวงการคลัง กรมบัญชีกลาง เป็นต้น
ปัจจุบันเพื่อให้มีการพัฒนาระบบงานด้านกฎหมายมหาวิยาลัยดำเนินการอย่างต่อเนื่องให้สอดคล้องกับภารกิจด้านต่างๆ ของมหาวิทยาลัยในการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงภารกิจให้มีความเด่นชัดขึ้นให้บุคลากรและส่วนราชการได้รับความยุติธรรมและเที่ยงธรรม ตลอดจนลดความเสี่ยงต่อการปฏิบัติงานของบุคลากรทุกระดับทำให้เกิดการพัฒนางาน การพัฒนาบุคลากรให้มีความเชี่ยวชาญทางด้านกฎหมายเป็นที่พึ่งของมหาวิทยาลัยและส่วนราชการในสังกัด ไม่ว่าจะเป็นกฎหมายมหาชนและกฎหมายต่างๆ ที่เกี่ยวข้องที่มีผลกระทบโดยตรงกับมหาวิทยาลัยมากขึ้นที่ทำให้มหาวิทยาลัยต้องเร่งปรับตัวรองรับผลอันก่อให้เกิดจากการกระทำหรือการปฏิบัติงานในหน่วยงานที่ต้องดำเนินงานตามกฎหมายใหม่ๆ ให้ทันกับสถานการณ์ปัจจุบันและอนาคตอย่างต่อเนื่อง ดังนั้นการยกระดับงานนิติการเป็นกองนิติการย่อมทำให้มหาวิทยาลัยมีความมั่นคงและเสถียรภาพทางการปกครอง การปฏิบัติราชการทางปกครอง การกระทำหรือการปฏิบัติงานอันเป็นที่พึ่งของหน่วยงานในสังกัดมหาวิทยาลัย ระดับคณะ ภาควิชา สำนัก สถาบันและกองต่างๆ รวมทั้งส่วนงานต่างๆ ทั้งหน่วยงานภายนอกมหาวิทยาลัย สังคม ชุมชน และสาธารณชน อันเป็นการสนองรับนโยบายของรัฐกระทรวงและมหาวิทยาลัยให้ทัดเทียมหลักวิชาชีพอื่นๆ และก่อเกิดภาพลักษณ์ที่ดีของมหาวิทยาลัยสู่สาธารณาชนตามหลักการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดีและหลักธรรมาภิบาลตามมาตรฐานประเทศและสากลจึงเห็นควร จัดตั้งกองนิติการ เพื่อเป็นประโยชน์รองรับการผดุงไว้ซึ่งความยุติธรรมของมหาวิทยาลัย อีกทั้งเป็นการแสดงถึงเจตนารมณ์อันสอดคล้องตามหลักธรรมาภิบาลและหลักการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดีตามพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี พ.ศ. ๒๕๔๖